Het Kerkdorp Gammelstad ligt in de Zweedse stad Luleå, de stad ligt in het scherengebied van de Botnische Golf. De 15de eeuwse Nederlulea is de kerk van Gammelstad. De kerk werd gebouwd als een statement naar Rusland: Een Zweedse kerk op Zweeds grondgebied. Rond de Nederluleå stond een verdedigingsmuur van steen met poorten, daarvan bestaat alleen nog de noordelijke poort. Het kerkdorp Gammelstad ontstond rond de Nederluleå, de huisjes werden gebouwd door boeren van veraf gelegen boerderijen. De houten huizen van Gammelstad werden gebruikt in het weekend en met kerkelijke feesten. De afstanden waren te groot, de wegen te slecht om op één dag naar de kerk en terug naar huis te gaan. De eerste huizen werden vermoedelijk in de 15de eeuw rond de Nederluleå gebouwd. De meeste huisjes van kerkdorp Gammelstad hebben één kamertje en een hal en/of keukentje, ook tegenwoordig vaak nog geen elektrisch of stromend water. De huizen hebben de voor Zweden karakteristieke kleur Falun-rood, de traditionele diep rode verf, die ook tegenwoordig nog op veel huizen en schuren wordt gebruikt. De huizen van het kerkdorp Gammelstad worden nu gebruikt als vakantiewoning of door beeldend kunstenaars. Om in een huisje in Werelderfgoed kerkdorp Gammelstad te mogen wonen, moet je lid zijn van de kerkgemeente van Luleå en regelmatig kerkdiensten bijwonen. De Bethelkapel uit 1806 doet nu dienst als het bezoekerscentrum van het kerkdorp Gammelstad. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå werd in 1996 uitgeroepen tot Werelderfgoed van UNESCO en staat ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als: Church Village of Gammelstad, Luleå.
www.werelderfgoedfotos.nl © Copyright World Heritage Photos
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: De noordelijke kerkpoort, links de Bethelkapel. Het kerkdorp Gammelstad ligt in Luleå, een stad aan de oostkust van Zweden. Luleå is de hoofdstad van Norrbotten, de meest noordelijke provincie van Zweden. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå is ter wereld het best bewaard gebleven voorbeeld van een kerkdorp. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå kreeg in 1996 de status Werelderfgoed van UNESCO.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: De noordelijke kerkpoort, links de Bethelkapel. Het kerkdorp Gammelstad ligt in Luleå, een stad aan de oostkust van Zweden. Luleå is de hoofdstad van Norrbotten, de meest noordelijke provincie van Zweden. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå is ter wereld het best bewaard gebleven voorbeeld van een kerkdorp. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå kreeg in 1996 de status Werelderfgoed van UNESCO.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: De Nederluleå is gebouwd van steen, rond de kerk ontstond in de 15de eeuw het kerkdorp Gammelstad. De Nederluleå werd gebouwd als een statement naar Rusland, een Zweedse kerk op Zweeds grondgebied, omdat aan het eind van de 15de eeuw de bevolking van Luleå zich door Rusland bedreigd voelde. De Nederluleå was zowel een kerk als een veilige vesting voor mensen en vee, ze werd omringd door een stenen muur.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: De oostgevel van de Nederluleå heeft sierlijk metselwerk, maar ertussen bevindt zich onopvallend een schietgat (rechts onder het kruis), dit was, omdat de kerk tijdens onlusten of oorlogen ook werd gebruikt als een fort en toevluchtsoord. De 15de eeuwse Nederluleå is de grootste middeleeuwse kerk in Noord Zweden. Rond de Nederluleå staat een stenen muur, van de twee poorten in de muur, is de noordelijke poort (eerste foto) nog in intact.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: De Nederluleåkerk in het kerkdorp heeft een rijk gedecoreerd interieur. De middeleeuwse fresco's werden in de 18de eeuw overgeschilderd en in 1909 weer tevoorschijn gebracht. Het altaarstuk werd rond 1520 in Antwerpen gemaakt, het houtsnijwerk laat afbeeldingen van de Lijdensweek zien. De rijk gebeeldhouwde kansel van de Nederluleå dateert uit het begin van de 18de eeuw. Sommige kerkbanken dateren uit de middeleeuwen.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: Kinderen gekleed voor het sacrament van het Heilig Vormsel. De plechtigheid vond in het kerkdorp plaats tijdens de traditionele Zweedse Midzomerfeesten. Op de achtergrond staat de noordelijke kerkpoort van het kerkdorp. Tijdens de periode rond de traditionele plechtigheid van het Heilig Vormsel verblijven de kinderen in de houten huizen van het kerkdorp. Het kerkdorp in Luleå is een Werelderfgoed waar mensen wonen en werken.
Kerkdorp Gammelstad, Luleå: De stallen werden in de voorbije eeuwen gebruikt om paarden te stallen. Voor veel gemeenteleden van Luleå was de afstand te groot om op één dag naar de kerk en weer naar huis te gaan. De bevolking kwam met paard en wagen naar de kerk in Luleå om de kerkdienst bij te wonen en overnachtten dan in de huisjes van het kerkdorp. Na WOII werden de meeste stallen afgebroken of gebruikt als brandhout, er zijn nog zes kerkstallen overgebleven.
Kerkdorp Gammelstad in Luleå: Een kamertje in een van de huisjes. De meeste huisjes zijn niet toegankelijk voor bezoek, maar een vriendelijke Zweedse dame nodigde mij uit om haar huisje te bekijken en te fotograferen. Vermoedelijke werden de eerste huizen van het kerkdorp in de 15de eeuw rond de Nederluleå gebouwd en gebruikt door veraf wonende gemeenteleden van Luleå om te overnachten, zodat ze de kerkdiensten en kerkelijke feesten konden bijwonen.
Een kindje in Zweedse klederdracht tijdens de Midzomerfeesten in het kerkdorp Gammelstad in Luleå. Veel inwoners hadden zich gekleed in de Zweedse klederdracht, een traditie tijdens de Midzomerfeesten. Het kerkdorp Gammelstad in de Zweedse gemeente Luleå werd in 1996 een Werelderfgoed, het werd ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO als: Church Town of Gammelstad, Luleå. Het Werelderfgoed omvat de Nederluleåkerk en de omringende houten huizen van het kerkdorp.
Kerkdorp Gammelstad, Luleå: Inwoners van het kerkdorp vieren het Midzomerfeest, bezoekers aan het kerkdorp Gammelstad in Luleå mogen ook aan de festiviteiten deelnemen. Tijdens het Midzomerfeest vieren de Zweden de zomerzonnewende en het begin van het zomerseizoen. Hoewel het van oorsprong een heidens feest is, is Midzomer een van de belangrijkste nationale feestdagen van Zweden. Het kerkdorp Gammelstad in Luleå is een Werelderfgoed van UNESCO.
Het kerkdorp Gammelstad bij de stad Luleå is een dorpje met kleine houten huisjes. Er staan ruim 400 houten huisjes in het kerkdorp, ze worden nu gebruikt door kunstenaars, als tweede woning of vakantiewoning. Een van de huisjes aan de weg Främlänningsvagen is te bezichtigen, het kerkdorp ligt circa vijf km buiten de stad Luleå in het noorden van Zweden. Het kerkdorp werd in 1996 als Werelderfgoed ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.